Endüstriyel Tasarım : Bir ürünün tamamının veya bir parçasının çizgi, şekil, renk, biçim, doku, malzemenin esnekliği veya süslemesi gibi insan duyuları ile algılanabilen çeşitli unsur veya özelliklerin oluşturduğu görünümdür.
Tasarım tesciliyle sağlanan tasarıma konu olan tasarımın görüntüsünün tescilidir. Çoğu zaman patent tesciliyle karıştırılmaktadır.Patent tescilinde ortada fonksiyonu olan bir buluş vardır.Tasarım tescilinde ise cismin görüntüsü şekli v.b. özellikleri tescil edilmektedir.
Tasarım tescili ile tasarımın 3. Şahıslar tarafından haksız kullanımına karşı engelleyici tekel hakkı sağlanmış olur.
Tasarım tescili yapılacak tasarımın yenilik arz etmesi lazımdır.Yenilikden kasıt tüm dünyada kamuya sunulalı bir seneyi aşmamış olması gerekmektedir.
Tasarım tescili 5 sene geçerli olup 5 er senelik uzatmalar yapılarak en fazla 25 sene koruma sağlanmış olur.
Tasarım tescili süreci yaklaşık 8 ay sürer.
Endüstriyel tasarım tescilinde başvuru sahibi gerçek yada tüzel kişiler olabileceği gibi birden fazla başvuru sahibide olabilir.
Tasarım başvurusu tarafımızdan aynı gün online olarak yapılmaktadır.Başvuru yapıldığı tarihden itibaren tasarım koruma altına alınmış olur.
Enstitü tarafından bir ay içersinde başvurunun alındığına dair başvuru alındı yazısı gelir.
Bundan sonra tasarım şekli yönden incelenir.Tasarım başvurusunun gerekli koşulları sağladığına karar verilirse tasarım tescil edilmiş olur.Endüstriyel tasarım tescili endüstriyel tasarım bülteninde yayınlanarak ilan edilir.6 ay süren yayın sürecinden sonra tescil belgesi düzenlenir.Yayın süresi boyunca tasarım tesciline karşı 3. kişiler itirazda bulunabilirler.
Bu yüzden gerek kendi tasarımları yönünden gerekse rakip firmaların tasarımları açısından firmaların tasarım bülten takibi yaptırmalarında fayda vardır.
Endüstriyel tasarım tescili ülkeseldir.Yani sadece tescil edildiği ülkede geçerlidir.Eğer diğer ülkeler içinde tasarımın korunması isteniyorsa yurtdışı tasarım tescili için başvuruda bulunulması gerekir.
Endüstriyel tasarım tescili için gerekli evraklar
- Tasarım(lar)ın resimleri
- Tasarım başvuru sahibinin ve tasarımcının bilgileri
- Vekaletname
ENDÜSTRİYEL TASARIMLARIN KORUNMASI HAKKINDA 554 SAYILI KKH YE GÖRE
Hukuki Haklar
Tasarım hakkı sahibine iki yönlü korunma hakkı verir. Bunlardan birinci tasarım hakkının sahibine kullanma hakkı vermesi, ikincisi ise tasarımın başkası tarafından izinsiz kullanılmasını menetmek hakkını tasarım sahibine vermesidir. Tasarım hakkının korunması, hukuk davaları ve/veya ceza davalarına konu olabilir.
A) Hukuk Davaları
Tasarımdan doğan hakları tecavüze uğrayan tasarım hakkı sahibi, aşağıdaki taleplerde bulunabilir (KHK m. 49):
Tecavüzün önlenme davası
Tecavüzün durdurulma davası
Tecavüzün giderilme davası
Tecavüzün tespiti davası
Tazminat davaları
Maddi tazminat davası
Manevi tazminat davası
İtibar tazminat davası
El koyma
Ürünler ve araçlar üzerinde mülkiyet hakkı tanınması
Şekil değiştirme ve imha
Mahkeme kararının ilgililere tebliği
Kamuya ilan yoluyla duyurulması ve hükmün ilanı
İhtiyati tedbirler
B) Ceza Davaları
Tasarım hakkına tecavüz halinde verilecek cezalar işlem, fiil ve suça iştirak (katılma) ayırımına bağlı olarak farklılıklar göstermektedir.
Kanuna uymayanlar hakkında hapis cezası, para cezası, işyerinin kapatılması, ticaretten men edilmesi yaptırımları getirilerek, uygulamada etkinliğin sağlanması amaçlanmıştır (KHK m.48/A). 22.06.2004 tarih 5194 sayılı kanunun KHK md. 48/A da yapmış olduğu değişiklik ile müeyyideler ağırlaştırılmıştır.
Tasarımdan doğan haklara verilecek cezaların alt ve üst sınırları aşağıdaki gibidir:
Bir yıldan dört yıla kadar hapis cezası,
Yirmiyedibin TL’den, kırkaltıbin TL’ye kadar para cezası,
İşyerlerinin bir yıldan az olmamak üzere kapatılması,
Tecavüz edenlerin bir yıldan az olmamak üzere ticaretten men edilmesi.